"Αποστρατικοποίηση μόνο υπό προϋποθέσεις"
[Συνέντευξη στο δημοσιογράφο Άδωνη Παλληκαρίδη]
Ο εκλιπών πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σπύρος Κυπριανού είχε ιδιαίτερη αδυναμία και εκτίμηση στο Φύτο Κωνσταντίνου. Βασιζόταν στην άποψη και το πολιτικό του αισθητήριο και του ενεπιστεύθη τα οργανωτικά του ΔΗΚΟ για μακρύ διάστημα. Σήμερα, ο βουλευτής Λευκωσίας βρίσκεται στην πρωτοπορία του Κόμματος. Αθόρυβα, αλλά πολύ δημιουργικά, βάζει τη σφραγίδα του πάνω σε όλα τα κρίσιμα θέματα. Επιλέξαμε για τη συνέντευξή μας να επικεντρωθούμε περισσότερο για τα θέματα, στα οποία ο Φύτος Κωνσταντίνου αντιπροσωπεύει το κόμμα στην Επιτροπή Άμυνας της Βουλής. Αρμόδιος στο κόμμα για τα στρατιωτικά θέματα και τα θέματα ασφαλείας, ήταν ο πιο κατάλληλος για ν’ απαντήσει σε ερωτήσεις που απασχολούν όλο τον κόσμο αυτή την περίοδο.
Σε συνέντευξή του στη «Σ» ο Φύτος Κωνσταντίνου προβαίνει σε μια περιεκτική - ιστορική αναδρομή της πρότασης για την αποστρατικοποίηση της Κύπρου και υπογραμμίζει πως σε περίπτωση αποστρατικοποίησης, δεν σημαίνει ότι η Κύπρος δεν θα έχει δυνάμεις ασφαλείας. Όπως τονίζει, οι τρεις προϋποθέσεις για αποστρατικοποίηση είναι: Πρώτο: Κανένας Τούρκος στρατιώτης στην Κύπρο. Δεύτερο: Καμία τουρκική εγγύηση για την Κύπρο και κανένα επεμβατικό δικαίωμα στην Τουρκία. Τρίτο: Αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων που βρίσκονται στις περιοχές των βάσεων. Ο Φύτος Κωνσταντίνου αναφέρεται ακόμη στο ζήτημα της φυγοστρατίας, το οποίο χαρακτηρίζει ως καρκίνωμα για την Εθνική Φρουρά, καθώς επίσης και στο καυτό ζήτημα της ανέλιξης των στελεχών της Δύναμης.
Πόσο επίκαιρη είναι υπό τα σημερινά πολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα η θέση για αποστρατικοποίηση της Κύπρου μετά από τη λύση του Κυπριακού;
Ιστορικά αναφέρω ότι η πρόταση για την αποστρατικοποίηση της Κύπρου κατατέθηκε αρχικά από τον Πρόεδρο Κυπριανού στην Ειδική Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για τον Αφοπλισμό, τον Ιούνιο του 1978. Η θέση περιλήφθηκε μετά από αίτημα της πλευράς μας στη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου Κυπριανού – Ντενκτάς του 1979, το σημείο 7 της οποίας αναφέρει συγκεκριμένα ότι «σκoπείται η αποστρατικοποίηση της Δημοκρατίας της Κύπρου». Στο χρονικό διάστημα που διέρρευσε από τότε, η θέση υιοθετήθηκε από όλες τις κυπριακές κυβερνήσεις και αποτέλεσε κεντρική επιδίωξή μας στη διαδικασία εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού. Το Δεκέμβρη του 1993, ο Γλαύκος Κληρίδης, με επιστολή του προς τον τότε ΓΓ του ΟΗΕ Μπούτρος Γκάλι, προέτασσε με τον εντονότερο τρόπο το θέμα της πλήρους αποστρατικοποίησης, προτείνοντας την πλήρη διάλυση της Εθνικής Φρουράς με κατάργηση του Περί Εθνικής Φρουράς Νόμου και ταυτόχρονη αποχώρηση όλων των τουρκικών στρατευμάτων και διάλυση των τουρκοκυπριακών ένοπλων ομάδων. Ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος υπηρέτησε με συνέπεια και υπευθυνότητα αυτή τη θέση. Χαρακτηριστικά, το Φεβρουάριο του 2006, μετά από τη συνάντησή με το ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, το κοινό ανακοινωθέν επαναλάμβανε την προσήλωση στο στόχο της πλήρους αποστρατικοποίησης της Κύπρου ενώ είναι γνωστή η πάγια θέση του Τάσσου Παπαδόπουλου για την επίτευξη των λεγόμενων τεσσάρων «α», της επιστροφής της Αμμοχώστου, της αποναρκοθέτησης, της απαγκίστρωσης και της αποστρατικοποίησης.
Άρα λοιπόν είμαστε υποχρεωμένοι σήμερα να διατηρούμε αυτή τη θέση επειδή την υποστήριζαν οι προηγούμενες Κυβερνήσεις;
Κύριε Παλληκαρίδη, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να υποστηρίζουμε μια πολιτική θέση εάν δεν πιστεύουμε σε αυτήν, αλλά επισημαίνω ότι πρόκειται για μια σοβαρή και διαχρονική θέση της πλευράς μας. Η κυβέρνηση του Πρόεδρου Παπαδόπουλου υποστήριζε αυτή τη θέση σε ένα πολιτικό και στρατιωτικό περιβάλλον που δεν διαφέρει από το σημερινό επειδή έκρινε ότι ήταν προς το συμφέρον του κυπριακού ελληνισμού. Το θέμα είναι πολυσύνθετο και πολυεπίπεδο και χρειάζεται να δούμε όλες τις διαστάσεις του. Εάν μετά από τη λύση του Κυπριακού διατηρηθεί συμβατικός στρατός, είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί σειρά προβληματικών καταστάσεων ενώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι ταυτόχρονα θα διατηρηθεί αριθμός τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και θα διατηρηθούν οι τουρκικές επεμβατικές εγγυήσεις. Υπάρχει το ενδεχόμενο, ορισμένοι κύκλοι εκμεταλλευόμενοι τις ανησυχίες των ελληνοκυπρίων για τα θέματα ασφάλειας, να αναζητούν άλλοθι για να προωθήσουν λύση του Κυπριακού στα πλαίσια της οποίας δεν θα αποχωρούν όλα τα τουρκικά στρατεύματα και δεν θα καταργούνται πλήρως οι τουρκικές εγγυήσεις. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην δίνουμε άλλοθι στην Τουρκία για να διατηρεί τη στρατιωτική της παρουσία στο νησί, δήθεν για να προσφέρει ασφάλεια στους Τουρκοκύπριους.
Πρακτικά, εσείς πώς αντιλαμβάνεστε την αποστρατικοποίηση;
Η δική μας αντίληψη για τις προϋποθέσεις της αποστρατικοποίησης είναι σαφέστατη: Κανένας Τούρκος στρατιώτης στην Κύπρο, καμία τουρκική εγγύηση για την Κύπρο, κανένα επεμβατικό δικαίωμα στην Τουρκία. Εννοείται ακόμη ότι πρέπει να αποχωρήσουν τα βρετανικά στρατεύματα που βρίσκονται στις περιοχές των βάσεων. Σε περίπτωση που δεν διασφαλίζονται πλήρως αυτές οι τρείς προϋποθέσεις, δεν είναι δυνατή η αποστρατικοποίηση, αλλά κυρίως δεν είναι δυνατή η λύση του Κυπριακού.
Δηλαδή η Κύπρος δεν θα έχει καθόλου δυνάμεις ασφαλείας μετά από τη λύση του Κυπριακού; Τι μορφή μπορούν να έχουν σε αυτό το πλαίσιο οι δυνάμεις ασφαλείας της επανενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας;
Σε περίπτωση αποστρατικοποίησης δεν σημαίνει ότι η Κύπρος δεν θα έχει δυνάμεις ασφαλείας. Απλώς δεν θα έχει στρατό όπως τον ξέρουμε σήμερα. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η Κύπρος δεν πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένη, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις συμβατικές υποχρεώσεις της εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό δεν είναι απόλυτα σαφές. Μετά από τη λύση του Κυπριακού πρέπει να δημιουργηθεί μια σύγχρονη Δύναμη Επιτήρησης και Διάσωσης, η οποία θα έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες φύλαξης της ακτογραμμής της Κυπριακής Δημοκρατίας, άμεσης επέμβασης σε θέματα έρευνας και διάσωσης και αντιμετώπισης της τρομοκρατίας. Αυτή η δύναμη θα είναι αυστηρά προσανατολισμένη σε καθήκοντα που έχουν να κάνουν με την ευρωπαϊκή αντίληψη συνεργασίας για θέματα ασφάλειας και θα είναι υπεραρκετή για την ανταπόκριση της Κύπρου στις υποχρεώσεις της. Δεδομένης της ανάγκης για άμεση υποβολή αίτησης ένταξης στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, αυτή η Δύναμη Επιτήρησης και Διάσωσης θα είναι αρκετή για συνδρομή στην περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία. Μέσα από αυτές τις συνθήκες η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι σε θέση να λειτουργήσει αναδεικνυόμενη σε κομβικό σταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής και σε ζωτικό σύνδεσμο της Ευρώπης με την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Αυτή η δύναμη θα στελεχωθεί μεταξύ άλλων από τα σημερινά επαγγελματικά στελέχη της Εθνικής Φρουράς, ο αριθμός των οποίων θα είναι αρκετός για να καλύψει τις ανάγκες ενός σύγχρονου επαγγελματικού σώματος ασφαλείας.
Προβλήματα Εθνικής Φρουράς
Η φυγοστρατία αποτελεί καρκίνωμα για την Εθνική Φρουρά. Το ενδιαφέρον του ΔΗΚΟ για το θέμα είναι έντονο και διαχρονικό, αφού από το 2006 καταθέσαμε σχετική πρόταση νόμου, επανειλημμένα εγγράψαμε το θέμα για συζήτηση στην Επιτροπή Άμυνας της Βουλής ενώ πρόσφατα συζητήθηκε στο Κεφάλαιο Δ’ της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων μετά από δική μας εισήγηση. Διαμορφώσαμε αναλυτική εισήγηση με 14 προτάσεις την οποία καταθέσαμε στη Βουλή και επιδώσαμε στον Υπουργό Άμυνας σε επίσημη συνάντηση που είχαμε μαζί του ως Δημοκρατικό Κόμμα. Ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι πέρα από κάποιες αποσπασματικές ενέργειες, όπως η ανάκληση των απαλλαγών αριθμού αθλητών, τίποτα άλλο δεν έχει γίνει προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της φυγοστρατίας και καμία από τις εισηγήσεις μας δεν έχει υιοθετηθεί. Ο Υπουργός Άμυνας δεσμεύθηκε για την κατάθεση νομοσχεδίου που να παρέχει ένα καλύτερο νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης του προβλήματος, όμως τίποτα σχετικό δεν έχει ακόμη φτάσει κοντά μας. Αναμένουμε τις ενέργειες της εκτελεστικής εξουσίας, και δηλώνουμε έτοιμοι να υποστηρίξουμε οποιαδήποτε σοβαρή σχετική προσπάθεια. Σε σχέση με τη μείωση της διάρκειας της στρατιωτικής θητείας, πριν από μερικούς μήνες ακούσαμε τον Υπουργό Άμυνας να δηλώνει ότι εφόσον υπάρχει το καρκίνωμα της φυγοστρατίας δεν πρέπει να γίνονται σκέψεις για μείωση της στρατιωτικής θητείας, προσθέτοντας ότι είναι ουτοπία να σκέφτεται κανείς το ενδεχόμενο μείωσης της θητείας ενόσω η Εθνική Φρουρά αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Η δήλωση του Υπουργού είναι ορθή, όμως είναι ετεροχρονισμένη, αφού δυστυχώς η όλη συζήτηση για τη μείωση της θητείας δημιούργησε αναστάτωση στην Εθνική Φρουρά και στην κοινωνία. Οι εξοπλισμοί της Εθνικής Φρουράς γίνονται λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών δυνατοτήτων του κράτους, όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση η άμυνα του τόπου να αντιμετωπίζεται ως τομέας όπου μπορούν να εξοικονομηθούν χρήματα. Π.χ., στον προϋπολογισμό του 2010 μειώνονται σημαντικά τα κονδύλια που αφορούν την εκπαίδευση και τη μετεκπαίδευση του μόνιμου προσωπικού, ενώ περιορίζονται τα κονδύλια που πρόκειται να δαπανηθούν για τη συντήρηση οπλισμού, κάτι που εμείς θεωρούμε απαράδεκτο.
Ανέλιξη στελεχών Εθνικής Φρουράς
Η στασιμότητα στην ανέλιξη των στελεχών της Εθνικής Φρουράς επηρεάζει την αποδοτικότητά της;
Η Εθνική Φρουρά είναι στελεχωμένη από πολύ αξιόλογα στελέχη, τα οποίοι έχουν ιδιαίτερα προσόντα και ικανότητες. Τα στελέχη μας αντιλαμβάνονται την εργασία τους ως λειτούργημα και είμαι βέβαιος ότι προσφέρουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, ανεξαρτήτως των όποιων δυσχερειών. Όμως, δεν μπορούμε να μην λάβουμε υπόψη ότι για τον κάθε εργαζόμενο, οι προοπτικές ανέλιξης είναι σημαντικός παράγοντας ως κίνητρο για την επιδίωξη της αριστείας. Είναι απαραίτητο να προωθηθούν δομές και τομές που να επιτρέπουν την ανέλιξη των στελεχών της Εθνικής Φρουράς, αφού σε πολλές βαθμίδες παρουσιάζεται χρόνια στασιμότητα. Αναμένουμε, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε από το Υπουργείο Άμυνας, την κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει.
Πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα των Υπαξιωματικών της Εθνικής Φρουράς;
Οι υπαξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται για την άμυνά μας. Τα τελευταία χρόνια έγιναν βήματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των όρων εργασίας τους, όμως υπάρχει ακόμη περιθώριο για βελτίωση. Αρκετές γυναίκες υπαξιωματικοί έχουν μονιμοποιηθεί, ενώ αυτή την περίοδο συζητείται στη Βουλή νομοσχέδιο που αφορά τους ΕΠΥ. Το νομοσχέδιο έχει κάποιες αδυναμίες, για τις οποίες ως ΔΗΚΟ έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις, ανταποκρινόμενοι στα αιτήματα του Συνδέσμου Υπαξιωματικών αλλά και αντιλαμβανόμενοι τη συνεισφορά αυτής της κατηγορίας στελεχών προς την Εθνική Φρουρά. Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν τα στελέχη που βρίσκονται στον ίδιο βαθμό για πολλά χρόνια και η ανέλιξή τους έχει παραμείνει στάσιμη. Η Εθνική Φρουρά οφείλει να ανταποδώσει τη συνεισφορά αυτών των στελεχών προς την υπηρεσία και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.
Αναρτήσεις
