Ομιλία στα πλαίσια της συζήτησης για τον Κρατικό Προϋπολογισμό του έτους 2011

Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Σήμερα είναι η 50η φορά που η Βουλή των Αντιπροσώπων συζητά τον ετήσιο Προϋπολογισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι αυτός ο μικρός λαός, σε αυτό το μικρό νησί, κατάφερε να κτίσει και να κρατήσει αυτό το κράτος, είναι μεγάλο κατόρθωμα. Αυτός ο λαός δεν είναι μικρός λαός. Είναι μεγάλος λαός. Επειδή μόνο οι μεγάλοι λαοί καταφέρνουν μεγάλα κατορθώματα. Εύχομαι η Κύπρος μας να βρει το δρόμο της εξόδου από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και να συνεχίσει να ζει και να δυναμώνει, προσφέροντας ευημερία στους πολίτες της.

Ιδιαίτερα σήμερα, στο περιβάλλον που διαμορφώνεται από την οικονομική κρίση, ο αγώνας της Κυπριακής Δημοκρατίας γίνεται ακόμα πιο δύσκολος. Ιδιαίτερα σήμερα, ενόψει των πιέσεων που συντονίζονται για κλείσιμο του Κυπριακού, ο δρόμος της Κυπριακής Δημοκρατίας γίνεται ακόμα πιο δύσβατος. Η Κύπρος έχει ξαναζήσει δύσκολα και έχει καταφέρει να ξεπεράσει τα δύσκολα. Έχει καταφέρει να σταθεί στα πόδια της με την εργατικότητα και την αυτοθυσία των πολιτών της. Έτσι θα τα καταφέρει και τώρα.


Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Η τρέχουσα διεθνής οικονομική κρίση δεν είναι, βεβαίως, κυπριακής προέλευσης. Το σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον καθιστά τις εθνικές οικονομίες συγκοινωνούντα δοχεία και μεταφέρει στην καθημερινότητα των ανθρώπων προβλήματα και καταστάσεις που δεν αποτελούν αποτέλεσμα δικών τους λαθών ή παραλείψεων. Όμως, οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν την ευθύνη της υπεύθυνης αντιμετώπισης της κρίσης, χωρίς διστακτικότητα και χωρίς να αναμένουν ότι ο χρόνος θα θεραπεύσει αύριο τα προβλήματα που έχουμε μπροστά μας σήμερα. Δυστυχώς, σε πολλές χώρες οι πολίτες κλήθηκαν να πληρώσουν το τίμημα της οικονομικής κρίσης. Η ανεργία και η ύφεση δεν κτυπούν απλώς την πόρτα της Ευρώπης αλλά βρίσκονται μέσα στο σπίτι μας. Οι χώρες που έφτασαν σε αδιέξοδα αυξάνονται καθημερινά και οι λύσεις που απομένουν περιορίζονται και καθίστανται μονόδρομος. Η κρίση δεν είναι μακρινή ή θεωρητική, αλλά είναι ουσιαστική και αρχίσαμε πλέον να τη βιώνουμε στο πετσί μας.

Ο Προϋπολογισμός που έχουμε ενώπιόν μας επιδιώκει να ανταποκριθεί στις πραγματικότητες που έχει διαμορφώσει η οικονομική κρίση. Σίγουρα, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για την έξοδο της Κύπρου από την τρέχουσα προβληματική κατάσταση. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για την ανόρθωση της οικονομίας. Πρέπει όμως να έχουμε πάντοτε μια κύρια προτεραιότητα η οποία θα αποτελεί σημείο αναφοράς όλων των σχεδιασμών μας: την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας. Για την ανάπτυξη χρειάζεται σωστός προγραμματισμός, με συγκεκριμένο σχεδιασμό, ο οποίος θα έχει σαφές και συγκεκριμένο περιεχόμενο. Η ανάπτυξη δεν είναι σημαία ευκαιρίας την οποία μπορούμε να υψώνουμε κατά το δοκούν, απροσδιόριστα και αφηρημένα. Ο Προϋπολογισμός του 2011 θα μπορούσε να ήταν ένας αναπτυξιακός Προϋπολογισμός, όμως δεν εντοπίζουμε αυτά τα χαρακτηριστικά στο βαθμό που θα θέλαμε. Αναμένουμε ότι η Κυβέρνηση θα στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση και θα επενδύσει στην ανάπτυξη κοιτάζοντας θετικά προς το μέλλον και δηλώνουμε ότι είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Εμείς ως ΔΗΚΟ είχαμε έγκαιρα προβλέψει και εκτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Είχαμε έγκαιρα προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης. Είχαμε έγκαιρα προτείνει τη διαμόρφωση ενός συνολικού σχεδίου εξόδου από την κρίση. Όμως δυστυχώς δεν συναντήσαμε την απαραίτητη ανταπόκριση. Σήμερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έντονες επιπτώσεις της κρίσης για την αντιμετώπιση των οποίων χρειάζονται θαρραλέα μέτρα. Τα μέτρα που προτείνονται από την Κυβέρνηση σίγουρα δεν είναι ευχάριστα. Και οπωσδήποτε χρειάζονται να γίνουν κι άλλα, τα οποία να είναι ισορροπημένα. Χωρίς τη μείωση της αξίας της εργασίας των νέων, χωρίς τη μείωση των κοινωνικών παροχών αλλά με στοχευμένη αντιμετώπιση των σπαταλών, χωρίς τη θυματοποίηση καμίας κοινωνικής ομάδας προς όφελος άλλων, αλλά με επικέντρωση στα υπερκέρδη ορισμένων και στο μεγάλο ανενεργό πλούτο, ιδιαίτερα στη μεγάλη ακίνητη περιουσία. Με πολλή προσοχή, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα πρέπει να λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις. Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για χάσιμο και πρέπει να λειτουργήσουμε με αποφασιστικότητα. Η κυβέρνηση, η πολιτική ηγεσία και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να εξεύρουμε τις απαραίτητες κοινές συνισταμένες που θα αποτελέσουν το εισητήριο της εξόδου από την κρίση. Πάντα τα πρώτα βήματα είναι δύσκολα. Όμως θα ακολουθήσουν κι άλλα. Και εμείς ως ΔΗΚΟ δεν πρόκειται να λειτουργήσουμε με αίσθημα ευθυνοφοβίας και ανεύθυνης αποστασιοποίησης. Η ώρα της ευθύνης είναι τώρα και το ΔΗΚΟ θα είναι όπως πάντοτε παρών.

Ωστόσο, παρά τις δυκολίες που αντιμετωπίζει η οικονομία μας, πρέπει διαρκώς να λαμβάνουμε υπόψη ότι είμαστε πολίτες μιας ημικατεχόμενης πατρίδας που διεξάγει αντικατοχικό αγώνα επιβίωσης. Επιλέξαμε ο αγώνας μας να είναι ειρηνικός και να διεκδικήσουμε τα δίκαιά μας μέσα από διαπραγματευτικές διαδικασίες. Όμως, οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για οποιοδήποτε ενδεχόμενο και οποιοδήποτε επεισόδιο μπορεί να θέσει εν κινδύνω την ασφάλεια των Κυπρίων πολιτών και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η επένδυση στην άμυνα της Κύπρου είναι ταυτόσημη με τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της κυριαρχίας της Κύπρου. Η Εθνική Φρουρά αποτελεί το απαύγασμα της συλλογικής προσπάθειας του κυπριακού λαού για την οικοδόμηση μιας αξιόμαχης δύναμης αποτροπής οποιασδήποτε ξένης επιβουλής. Η Εθνική Φρουρά είναι η ασπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ευχόμαστε να μην χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε ποτέ. Όμως για να μην χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ασπίδα, πρέπει να τη διατηρούμε και να τη συντηρούμε σε άριστη κατάσταση ώστε να μην επιτρέπει σε κανέναν να θεωρεί ότι αμαχητί και αβρόχοις ποσί μπορεί να προσβάλει την κυριαρχία μας. Εξάλλου, ως γνωστόν, «όποιος θέλει την ειρήνη προετοιμάζεται για πόλεμο».


Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας για το 2011, δυστυχώς κινείται στο πνεύμα των αντίστοιχων προϋπολογισμών των τελευταίων χρόνων. Δηλαδή, η επένδυση στην άμυνα του τόπου περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα για τη λειτουργία της Εθνικής Φρουράς, χωρίς να γίνεται προσπάθεια για πραγματικό εκσυγχρονισμό και ενίσχυση. Η επιχειρούμενη διαδικασία αναδιοργάνωσης έχει χαρακτήρα συντηρητικό και ανακυκλωτικό. Δηλαδή, είναι σαν να θέλουμε να ανακαινίσουμε το σπίτι μας και μεταφέρουμε τα έπιπλα της κουζίνας στο σαλόνι και τα έπιπλα της βεράντας στην κουζίνα, με ελαφρύ φρεσκάρισμα στο βάψιμο της πρόσοψης. Όμως δεν είναι με φτιασιδώματα που πρέπει να γίνεται ο εκσυγχρονισμός της Εθνικής Φρουράς. Για να αναβαθμιστεί η Εθνική Φρουρά χρειάζεται να επενδυθούν πόροι. Εάν ο τομέας της άμυνας γίνεται αντιληπτός ως πεδίο για εξοικονομήσεις και εκπτώσεις, τότε εκπτώσεις γίνονται στην ασφάλεια των Κυπρίων πολιτών. Ακόμη και εαν η οικονομική κρίση πρέπει να επηρεάσει όλες τις δαπάνες του κράτους, η άμυνα είναι ο τομέας που πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού.

Επένδυση πόρων στην άμυνα σημαίνει κυρίως επένδυση στο μεγαλύτερο και στο καλύτερο όπλο του στρατού μας: επένδυση στο έμψυχο δυναμικό της Εθνικής Φρουράς. Δυστυχώς, και φέτος διαπιστώνουμε ότι τα ποσά που προϋπολογίζονται για την εκπαίδευση, τη μετεκπαίδευση και την επιμόρφωση των στελεχών της Εθνικής Φρουράς παραμένουν καθηλωμένα σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μετά από την κατακόρυφη μείωση και υποδιαίρεση που υπέστησαν τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα προγράμματα εκπαίδευσης και εξειδίκευσης έχουν καταργηθεί, ενώ για άλλα προγράμματα έχει περιοριστεί η φοίτηση στο ελάχιστο. Στο σύγχρονο κόσμο, η γνώση είναι δύναμη. Είναι απαράδεκτο για την Εθνική Φρουρά η γνώση να θεωρείται περιττό έξοδο.

Τα στελέχη της Εθνικής Φρουράς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της Εθνικής Φρουράς. Σε αυτά τα στελέχη πρέπει να πιστέψουμε και αυτά τα στελέχη πρέπει να ενισχύσουμε. Πρέπει να ενισχύσουμε το ηθικό τους και να αφουγκραστούμε τα προβλήματά τους. Οφείλουμε να υποστηρίξουμε την περαιτέρω εκπαίδευσή τους και να σχεδιάσουμε τις δομικές αλλαγές που θα τους επιτρέψουν να λειτουργήσουν όπως πρέπει να λειτουργήσουν. Η Εθνική Φρουρά χρειάζεται ανανέωση και υψηλό ηθικό, και αυτά μπορούν να επιτευχθούν μόνο με την πραγματική και ουσιαστική επένδυση στα στελέχη της Εθνικής Φρουράς.

Το ίδιο ισχύει και για τη συμμετοχή των στελεχών της Εθνικής Φρουράς σε συνέδρια και σεμινάρια στο εξωτερικό, όπου επίσης τα προβλεπόμενα ποσά παραμένουν πολύ χαμηλά και μειωμένα σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Η συμμετοχή σε αυτού του είδους τις δραστηριότητες δεν είναι τουρισμός όπως νομίζουν κάποιοι. Πέρα από την ενημέρωση και την επιμόρφωση των στελεχών για θέματα ειδικού στρατηγικού και επιχειρησιακού ενδιαφέροντος, η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει κύρια πολιτική σημασία. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει την πολυτέλεια της απουσίας από πουθενά. Η Κυπριακή Δημοκρατία διεξάγει ένα δύσκολο αγώνα επιβίωσης και συναντά πανταχόθεν προσπάθειες περιορισμού του ρόλου και της προοπτικής της. Η συμμετοχή μας σε όλα τα διεθνή φόρα όπου έχουμε τη δυνατότητα συμμετοχής πρέπει να είναι προτεραιότητά μας. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτά αφορούν θέματα άμυνας και ασφάλειας.

Σε αυτό το σημείο θέλω να επισημάνω την ανάγκη της άμεσης υποβολής αίτησης ένταξης της Κύπρου στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. Η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή ως παράγοντας ασφάλειας και συνεργασίας. Η συμμετοχή της Κύπρου στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη είναι μια επιλογή που έχουμε μπροστά μας την οποία δεν πρέπει να αγνοούμε, ούτε και πρέπει να υποτιμούμε τις δυνατότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κύπρος είναι ένα κράτος ίσο με τα άλλα κράτη και πρέπει να αναλάβει το ρόλο που της αναλογεί στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.



Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Γίνεται συχνά λόγος για την ανάγκη διαμόρφωσης μιας μικρής και ευέλικτης Εθνικής Φρουράς, και αυτός ο ορισμός συνήθως συνδέεται με το θέμα της μείωσης της στρατιωτικής θητείας. Δυστυχώς, η Εθνική Φρουρά είναι ήδη - σε μέγεθος - μικρή σε σχέση με τα στρατεύματα του Αττίλα. Μικρότερη Εθνική Φρουρά σημαίνει μικρότερη δυνατότητα αντίδρασης και αντίστασης σε ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο, και όχι μόνο. Είναι επιθυμία όλων μας η μείωση της διάρκειας της στρατιωτικής θητείας. Αλλά με την προϋπόθεση της διατήρησης των δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς. Εξάλλου, ο καλύτερος τρόπος για μείωση και κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας είναι η λύση του Κυπριακού προβλήματος. Όμως σήμερα χρειαζόμαστε την Εθνική Φρουρά. Ήδη, ως Επιτροπή Άμυνας της Βουλής έχουμε καταλήξει σε συγκεκριμένες αποφάσεις σε σχέση με τις προϋποθέσεις για τη μείωση της στρατιωτικής θητείας. Και με ικανοποίηση διαπιστώσαμε ότι το Υπουργείο Άμυνας και η Κυβέρνηση συμφώνησαν με τις σοβαρές επιφυλάξεις της Επιτροπής Άμυνας και παγοποίησαν τη διαδικασία μείωσης της θητείας. Εξάλλου, η προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας αφορούσε τη μελέτη του ενδεχομένου μείωσης της θητείας. Η μελέτη έγινε και μέσα από αυτήν διαπιστώθηκε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν είναι δυνατή η μείωση της διάρκειας της στρατιωτικής θητείας.

Ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι γίνονται προσπάθειες για να μπουν από το παράθυρο πρόνοιες που αφορούν αυτό το θέμα, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τη Βουλή για την εξεύρεση των απαραίτητων εθνικών συνεναίσεων. Συγκεκριμένα, ενώ στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Άμυνας περιλαμβάνεται η γενική αναφορά για τις δαπάνες της Εθνικής Φρουράς και εξειδικεύονται οι δαπάνες για την αμυντική θωράκιση, κάποιες σημαντικές πρόνοιες δεν παρουσιάστηκαν ποτέ ενώπιον της Βουλής, παρά μόνο κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών. Στα πλαίσια εκείνης της συζήτησης, διαπιστώθηκε ότι γίνεται ειδική αναφορά σε κονδύλι εκατομυρίων ευρώ για την πρόσληψη Οπλιτών Βραχείας Υπηρεσίας, των λεγόμενων ΟΒΥ. Υπενθυμίζω ότι η πρόσληψη των ΟΒΥ αποτελούσε κεντρικό σημείο της πρότασης για μείωση της στρατιωτικής θητείας όπως διαμορφώθηκε στο παρελθόν. Εφόσον δεν έχουν αλλάξει τα δεδομένα, και εφόσον δεν έχουμε ενημερωθεί για την προώθηση οποιασδήποτε απόφασης, τότε γιατί παρεισφρύουν σε σκοτεινά σημεία του Προϋπολογισμού τέτοιες πρόνοιες; Ιδιαίτερα μάλιστα ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση για σχετικό νομοσχέδιο στην Επιτροπή Άμυνας, όπου περιλαμβάνεται ειδική πρόνοια για τους ΟΒΥ, η οποία συνάντησε σοβαρές επιφυλάξεις από τα μέλη της Επιτροπής. Επαναλαμβάνουμε ότι για τη λήψη αποφάσεων τέτοιας σημασίας χρειάζονται ευρύτατες εθνικές συνεναίσεις, χωρίς τις οποίες περισσότερη ζημιά παρά όφελος δημιουργείται.


Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Η Κύπρος, όπως και η οικονομία μας, περνά δύσκολες ώρες. Και είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι χωρίς ισχυρή οικονομία, γίνεται δυσκολότερος ο αντικατοχικός αγώνας που διεξάγουμε. Οι πιέσεις για αποδοχή πλαισίου διαπραγμάτευσης που να προνοεί χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησία γίνονται ασφυκτικές. Το χάιδεμα της άλλης πλευράς από τους ισχυρούς της γης γίνεται εντονότερο και προφανέστερο, αφού ούτε καν η τήρηση των προσχημάτων αποτελεί πλέον προτεραιότητα. Η τουρκική πλευρά παραμένει σταθερή στην αδιαλλαξία της και αλλάζοντας πρόσωπα και προσωπεία εξακολουθεί εργολαβικά να εργάζεται για τη μονιμοποίηση της διχοτόμησης της Κύπρου. Όμως οι επιβουλές της Άγκυρας δεν περιορίζονται μόνο στην κατεχόμενη Κύπρο, αφού πραγματικός στόχος είναι η επικυριαρχία σε ολόκληρη την Κύπρο.

Εμείς, ως Δημοκρατικό Κόμμα, έχουμε διαχρονικά δώσει διαπιστευτήρια έναντι του κυπριακού λαού για τη σταθερότητα των θέσεών μας και για την πιστή τήρηση των αρχών μας. Οι θέσεις και οι αρχές του ΔΗΚΟ είναι γνωστές και είναι καταγεγραμμένες, και αποτελούν το σταθερό καθοδηγητικό φάρο για τη διεκδίκηση των δικαίων του λαού μας και του τόπου μας. Σίγουρα, ο αγώνας που διεξάγουμε δεν είναι εύκολος, αλλά ποτέ δεν ήταν εύκολοι οι αγώνες μας. Μοναδικό μας όπλο είναι η πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας και η διαρκής υπόμνηση της ουσίας του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής. Η απόκλιση από την ουσία του Κυπριακού σημαίνει απόκλιση από τη διεκδίκηση των δικαίων του κυπριακού ελληνισμού. Και κάτι τέτοιο δεν πρέπει να επιτραπεί, ούτε από το λαό, ούτε από την πολιτική ηγεσία.


Κύριε Πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Η ενότητα λαού και ηγεσίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση του αγώνα μας. Εξίσου απαραίτητη είναι η ενότητα μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας, που μέσα από διεκδικητικότητα και σύνεση πρέπει να εξεύρει κοινές συνισταμένες και να διαμορφώσει σαφές σχέδιο αντιμετώπισης όλων των ενδεχομένων. Ιδιαίτερα μάλιστα ενόψει της τρέχουσας συγκυρίας, η ανάγκη για ενότητα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οι πιέσεις που θα αντιμετωπίσουμε στο προσεχές διάστημα θα είναι πολύ μεγάλες για να τις σηκώσουν οι ώμοι του ενός. Χρειάζεται όλοι να συστρατευθούμε για να διαφυλάξουμε το οικοδόμημα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να προφυλάξουμε το μέλλον των παιδιών μας.


Σας ευχαριστώ.